اصول نورپردازی آکواریوم
نورپردازی آکواریوم از دو جنبه بسیار حائز اهمیت است.
- نیاز آکواریوم به نور برای نمایش هرچه بهتر این دکور زنده
- نیازهای زیستی ماهی‌ها و موجودات آبزی به نور ،و شرایط و میزان آن که در این مقاله از این دو منظر به این مطلب می‌پردازیم.
کار کرد نورپردازی
نورپردازی یکی از راه‌هایی است که یک آکواریوم‌دار برای ایجاد فضایی طبیعی برای موجودات خود در نظر می‌گیرد.ماهی‌ها تقریبا به روزی 12 ساعت نور نیاز دارند بدون وجود نور کافی و یا با وجود نور بیش از حد، ماهی‌ها روز و شب طبیعی را تجربه نمی‌کنند و دوره‌های رفتاری و زیستی آنها مثل تولید مثل یا عادات غذایی دچار نقصان می‌گردد نور ناکافی سطح فعالیت ماهی‌ها و رنگ آنها را کاهش می‌دهد و در کل نورپردازی نامناسب، در ماهی تولید استرس کرده و در نهایت می‌تواند باعث مرگ شود.
طیف نور
طیف نوری که شما انتخاب می‌کنید بسیار مهم است مقیاس کلوین (k) برای اندازه‌گیری طیف استفاده می‌شود نور خورشید طبیعی تقریبا K 5500 است اغلب ماهی‌های آب‌شیرین، گیاهان و برخی از ماهی‌های آب‌شور که در قسمت‌های کم عمق اقیانوس‌ها زندگی می‌کنند.
نوری بین 5500 تا 6500 کلوین را ترجیح می دهند شقایق‌ها و ماهی‌های آب‌های عمیق به طیفی در حدود 10000 کلوین نیاز دارند که این همان نور سفید با هاله‌ای از نور آبی است شما همچنین می‌توانید لامپ‌های 20000 کلوین تهیه کنید که نور آبی شدیدی را تولید می‌کنند و بسیار مناسب برای مخازن با عمق زیاد یا ماهی‌های آب‌های بسیار عمیق هستند.
نورهای پرتو افکن (Actinic)
نور پرتویی منبع نوری مهمی برای ارگانیسم‌های مرجانی و ماهی‌های آب‌های عمیق هستند شدت این نورها کم است و با مقیاس کلوین اندازه گیری نمی‌شود این نورها اشعه UV از انتهای محدوده آبی در طیف رنگ‌های نور تولید می‌کنند.
این نور به عمق آب بیشتر نفوذ می‌کند و به خوبی توسط غیر ماهی‌ها مانند مرجان‌ها یا بی‌مهرگان در آکواریوم آب‌شور جذب می‌گردد بسیاری از طراحان نور برای اکوسیستم آب‌شور نورهای پرتوافکن را در کنار نورهای معمولی استفاده می‌کنند تا از سودمندی این نورها در کنار درخشندگی نورهای معمولی بهره ببرند.
نورهای LED ماه نما
نورهای LED ماه نما نورهای با شدت پایین هستند که در حقیقت برای شبیه سازی نور ماه طراحی شده‌اند. تکثیرکنندگانی که می‌خواهند دوره کامل شب و روز را برای افزایش تخم‌ریزی بوجود آورند از این لامپ‌ها استفاده می‌کنند. این نورها درخشندگی بالایی ندارند اما فضایی طبیعی‌تر برای ماهی‌ها بوجود می‌آورند. این نورها در رنگ‌های آبی و سفید موجود می‌باشند که سفید آن القا کننده نور ماه در یک شب کاملا مهتابی می‌باشد.
انواع لامپ
مادامی که محدوده کلوین نوری که شما انتخاب می‌کنید متناسب باشد، شکل لامپ آن با توجه به انتخاب‌های موجود زیاد اهمیت ندارد. لامپ‌های رشته‌ای پیچ‌دار که مشابه لامپ‌های منازل هستند، ارزانترین لامپ‌ها می‌باشند اما فقط طیفی در حدود K2700 را ایجاد می‌کند که محدوده مناسبی برای آکواریوم نیست.
از آنجائیکه این نورها شدت کمی دارند رشد جلبک‌ها را تسریعمی‌کنند. نورهای فلورسنت نیز یک گزینه عمومی و ارزان دیگر است که البته در محدوده‌های کلوین مناسب موجود است. بسیاری از آکواریوم‌های شقایق و مرجان در حال حاضر با لامپ‌های فلورسنت که از نقطه نظر مصرف انرژی نیز مقرون به صرفه تر می‌باشند نورپردازی می‌گردند.
به طور خلاصه باید بیان داشت که شما برای داشتن یک آکواریوم زیبا نیازمند یک نورپردازی خوب با صلاحدید خودتان و رعایت استانداردهای زیستی ماهی‌ها هستید .
به هیچ عنوان استفاده از نور مستقیم خورشید برای آکواریوم توصیه نمی‌گردد، استفاده از نور آکواریوم برای کاربردهایی مانند چراغ خواب یا به عنوان منبع نور محیط اطراف و یا نصب آکواریوم در فضاهایی که نورپردازی محیط شدید است نیز برخی از اشتباهاتی است که می‌تواند اختلال در دید آکواریوم یا سیکل زیستی موجودات را به همراه داشته باشد.
نتیجه گیری نویسنده
به نکات کلیدی فوق در مورد نورپردازی بهینه توجه کنید و آکواریوم را در فضایی طراحی و نصب کنید که نورپردازی آن بر نور محیط غالب باشد، در اینصورت علاوه بر حفظ سلامت اکوسیستم ، جلوه بهتری نیز خواهید داشت.
