آب درمانی در استخر
استخر های آب درمانی امروزه چه برای برطرف کردن آسیب های ورزشی و درمان بسیاری از بیماری ها مورد استفاده قرار پرفته است . آکوا سرویس بعنوان یکی از مجموعه های فعال و متخصص در ساخت استخر درمانی بیش از 20 سال است در این حوزخ خدمات بسیار زیادی را ارئه می نماید.استخر درمانی مشهد و برخی شهرهای دیگر از نمونه کار های آکوا می باشد.
هیدروتراپی
هیدروتراپی یا همان آب درمانی یکی دیگر از راه های تسکین درد عضلات است . حرکت کردن در آب به دلیل ایجاد غلبه بدن بر مقاومت آب بر بدن ،به خودی خود بدن فرد را به ورزش کردن وا می دارد .
ورزش کردن در آب ،شنا کردن نیست . در واقع انجام حرکاتی مانند پیاده روری ،ورزش های بی هوازی (ایروبیک ) و نرمش های معمول در استخر آب می تواند به عنوان تمرینات آب درمانی در نظر گرفته شود انجام ورزش در آب ، به شرط این که به طور صحیح انجام شود ، برای بدن بسیار مفید و موثر می باشد این نوع ورزش باعث تقویت قدرت عضلانی ،نیروی استقامتی ،انعطاف پذیری بیشتر بدن و افزایش تعادل می شوند .
مزایای متعدد ورزش کردن در آب باعث می شود که دکتر زهرا کریمی پور این نوع ورزش را در کنار فیزیوتراپی توصیه کنند ،دلیل این امر موارد زیر است :
آب درمانی
از آنجایی که نیروی رانش آب مانند تکیه گاهی برای بدن عمل می کند ، زمانی که تا سطح گردن در آب غوطه ور شده اید ،آب تقریبا 90 درصد وزن بدن فرد را از بین برده و در نتیجه فشار وزن بر روی مفصل ها و استخوان های بدن شما به میزان چشم گیری کاهش می یابد . در واقع به جای فرود آمدن با تمام وزن بر روی یک زمین محکم ، فقط بر روی تقریبا ده درصد از وزن بدن خود ایستاده اید .
این خاصیت آب باعث می شود که میزان آسیب هایی که حین ورزش بر بدن وارد می شوند به شدت کاهش یابند. یکی دیگر از خواص آب درمانی کاهش خشکی و تسکین درد مفاصل است . از آنجایی که ورزش کردن و راه رفتن در آب بهتر از ورزش کردن در فضای آزاد است ،این نوع ورزش برای کسانی که درد مفاصل دارند ، بسیار توصیه می شود .
یکی دیگر از خواص غوطه ور شدن در آب ، تسریع جریان خون است که باعث بهبود وضعیت سلامتی قلبی و عروقی می شود . همچنین فشار آب که بر بدن اعمال می شود می تواند آسیب دیدگی و حتی ورم بخش های مختلف بدن را تخفیف دهد .
فشاری که آب حین ورزش کردن بر بخش های مختلف بدن مانند مفاصل ، عضلات و اندام های داخلی اعمال می کند مانند ماساژ درمانی عمل نموده و علاوه بر پیشگیری از کوفتگی ،به تمام بدن آرامش می بخشد .
چگونگی راه رفتن صحیح در آب
همانند سایر ورزش ها ،راه رفتن در آب نیز باید به آهستگی آغاز شود ابتدا حدود پنج دقیقه در آب آرام راه بروید . سپس کم کم سرعت راه رفتن خود را زیاد کنید . چنانچه دچار بیماری تنفسی یا قلبی عروقی هستید ،مراقب باشید که در معرض تغییر ناگهانی دما قرار نگیرید باید دمای آب دوشی که قبل از استخر می گیرید با دمای آب استخر تقریبا یکسان باشد و کلا خیلی گرم یا خیلی سرد نباشد .
به مرور زمان بهتر است که سرعت راه رفتن خود را در آب افزایش دهید تا جایی که مقاومت آب را در برابر ران های خود احساس کنید ، در این صورت است که از راه رفتن در آب منفعت بیشتری خواهید برد .
کاربرد آب درمانی
برنامه حرکات آب درمانی متشکل از انواع مختلفی از درمانها و تمریناتی است که در یک استخر انجام میشوند. این روش بخصوص در مواردی سودمند است که بواسطه شدت درد کمر، کاهش تراکم استخوانی، ناتوانی یا دیگرعوامل انجام یک برنامه تمرینات بر روی زمین امکان پذیر نباشد. آب درمانی بخصوص در موارد زیرمفید است:
- افراد دچار ضایعه نخاع (در آب ستون فقرات به حالت کشیده در میآید و حرکت دستها
- در آب به تقویت عضلات ناحیه پشت کمک کرده و از ایجاد انحراف در ستون فقرات جلوگیری مینماید.
- همچنین باعث ایجاد روحیه اعتماد به نفس و ایجاد روحیه قدرتمندی برای انجام کارهای روزه مره میشود).
- پوکی استخوان پیشرفته
- کشیدگی یا پارگی عضله
- کمر درد
- افراد دیابتی و دچار فشار خون بالا
- افزایش گردش خون در ناحیه کلیهها و مثانه و جلوگیری از رسوب مواد معدنی به شکل سنگ در کلیهها و مجاری ادرار و تخلیه بهتر مثانه
- افزایش حرکت رودهها و جلوگیری از یبوست
- بالابردن حجم تنفسی ریه و جلوگیری از تجمع ترشحات و خلط در ریه و ایجاد عفونت در آن
- افزایش سوخت و ساز بافتها
- اتساع عروق در اثر بالا بودن حرارت آب و افزایش سوخت و ساز سلولها
- افزایش جریان خون در اثر افزایش درجه حرارت بدن و سوخت و ساز سلولها
- افزایش میزان فعالیت قلب
- ارتقا بهداشت پوست و مو و جلوگیری از ایجاد زخم فشاری
قبل از آب درمانی به چه نکاتی باید توجه کرد؟
- باید درجه حرارت بدن بیمار و وضعیت اندامها و بدن او از نظر وجود تورم،
- زخم باز، رنگ پوست مورد بررسی قرار گرفته و نحوه درمان به او شرح داده شود.
- در بسیاری از بیماران دچار کمر درد ورزش در آب باید تنها با راهنمایی یک متخصص واجد شرایط انجام شود.
- در صورتی که بیمار دچار هر یک از موارد زیر باشد، معمولا باید از تمرینات آب درمانی خودداری کرد:
- تب
- نارسایی قلبی
- بی اختیاری ادرار
- عفونت
مکانیسم اثر آب درمانی چیست؟
۱. کاهش درد
- در هیدروتراپی معمولا از آب گرم استفاده میشود. گرمای آب موجب افزایش
- جریان خون در پوست و عضلات شده و تنش داخلی عضلات را کم میکند.
- درد اندامها به هر علتی باشد معمولا در گرما کمتر میشود.
- از آب گرم میتوان برای کاهش دردهای اندام در بسیاری از بیماریها مانند آرتروز و انواع روماتیسمها استفاده کرد.
- البته این تاثیر گرما دایمی نبوده و معمولا بعد از مدتی که حرارت اندام مجددا به
- حالت اول برمیگردد درد مجددا احساس میشود.
۲. انجام بهتر حرکات کششی
- حرکات کششی که در فیزیوتراپی برای بهتر کردن دامنه حرکتی مفصل و کاهش
- خشکی آنها انجام میشود ممکن است دردناک باشد. وقتی این حرکات
- در آب گرم انجام شوند تحمل بیمار بیشتر شده و احساس درد ناشی از حرکت مفصل کم میشود.
- در این حالت میتوان مفاصل بیمار را بیشتر و بهتر حرکت داده و نتیجه آن افزایش سریعتر و بهتر دامنه حرکتی مفصل است.
۳. تقویت عضلات
- وقتی بدن در آب غوطه ور میشود (مانند استخرهای آب) وزن بدن کاهش مییابد
- بعضی بیماران به علت مشکل مفصل و درد ناشی از آن نمیتوانند به راحتی راه بروند.
- در آب وزن بیمار کم شده و در نتیجه فشار کمتری به مفاصل اندام تحتانی وارد میشود.
- وقتی مفصل وزن کمتری را تحمل کند بهتر میتواند حرکت کند و حرکات نرمشی و تقویتی را انجام دهد.
- مقاومت آب در مقابل حرکت اندام میتواند به تقویت بیشتر عضلات آن کمک کند.
- درست مانند کسی که برای تقویت بیشتر عضلات خود از وزنه استفاده میکند.
- با این تفاوت که مقاومت آب ملایم تر از وزنه است ومیتوان آن را با تغییر سرعت حرکت
- اندام کم و زیاد کرد، در همه جهات وجود دارد و همراه با گرما است و بنابراین آستانه تحمل بیمار را بیشتر میکند.
- در بسیاری از بیماریهای سیستم حرکتی مانند کمردرد تقویت عضلات اندام میتواند
- درد بیمار را تا حدود زیادی از بین ببرد. انجام حرکات نرمشی تحت نظر فیزیوتراپ در آب میتواند به این امر مهم کمک فراوانی بکند.
۴. فشار هیدرواستاتیک
فشارهیدرواستاتیک اثرات نیرومندی تولید میکند که عملکرد قلب و ریه را بهبود داده باعث میشودورزشهای آبی شیوه بسیار سودمندی برای حفظ و تقویت عملکرد قلب و ریه باشند. این تاثیر ناشی از فشار همچنین به بهبود جریان خون عضلات کمک میکند.
۵. ریلکسیشن و آرامش
آرامش روحی بیمار که میتواند کمک فراوانی به کاهش دردهای اندام بکند اکنون آب درمانی در بسیاری از استخرها در حال گسترش هست و ایران نیز به طور طبیعی دارای مراکز درمانی آبی بسیاری میباشد.
منابع : سایت های همای سعادت – ستاره