نشانه‌های بیماری و استرس در ماهی‌ها
1.باله های افتاده
در این متن به برخی نشانه‌هایی که حاکی از بیماری یا استرس در ماهی‌ها است، خواهیم پرداخت. به علاوه سعی شده است راه حلی به طور اختصار برای مقابله با آن‌ها ذکر شود. البته هر کدام از این نشانه‌ها راه حل‌هایی دارند که می‌شود به تفصیل در موردشان نوشت که این کار را نیز در مقالات بعدی انجام خواهیم داد.
یکی از اولین نشانه‌های مریضی یا استرس در ماهی‌ها چسبیدن باله‌هایشان به بدنشان است. آکواریوم‌داران حرفه‌ای از این نشانه برای سریع‌تر مقابله کردن با بیماری استفاده می‌کنند. اگر چنین نشانه‌ای را در ماهی‌های خود دیدید باید به سرعت برای مقابله با بیماری و یا استرس دست به کار شوید. در این مرحله، درمان بیماری ماهی و جلوگیری از تشدید آن معمولا امری محتمل و در دسترس است.
2.باله های افتاده
در این حالت بدن ماهی به شکلی تکان می‌خورد که انگار در حال شنا کردن است اما در اصل در جایی ثابت ایستاده است. لرزش نیز مثل افتادن باله از جمله نشانه‌های اولیه است که در صورت توجه و پیگیری ما به این نشانه، ماهی زود تیمار شده و بیماری و استرس در او شدت نمی‌گیرد.
3. لکه‌های سفید
این نشانه به صورت لکه‌ها یا نقطه‌هایی کوچک و سفید رنگ بر روی بدن و باله‌های ماهی پدیدار می‌شود. این بیماری از جمله بیماری‌های شایع در بین ماهی‌ها است.
تنها در صورتی که به سرعت دست به درمان ماهی بزنید این بیماری خوب شده و تشدید نمی‌شود. در عکسی که در زیر قرار داده شده است ماهیِ بالای کوسه‌ایی را می‌بینید که دچار این بیماری شده است. بهتر است در ابتدای معرفی هر ماهی به آکواریوم‌تان، آن ماهی را به شدت تحت نظر بگیرید تا مطمئن شوید دچار این بیماری نشود.
بعد از چندی می‌توانید کمتر به این مسئله توجه کنید.
4. قسمت‌های قرمز یا سفید شده‌ی بدن ماهی
خیلی از چیزها درون یک آکواریوم ممکن است منجر به این شود که قسمتی از بدن ماهی درد بگیرد و تغییر رنگ بدهد. جنگ بین دو ماهی، برخورد با قسمت‌های سخت مثل صخره‌ها و زخم‌های کوچک که ممکن است به مرور بزرگ‌تر شوند. یک قسمت کوچک بدن که دچار این تغییر رنگ شده باشد می‌تواند خیلی زود درمان شود اما هرچه این درد کهنه‌تر و بزرگ‌تر شود، درمان آن نیز سخت‌تر خواهد شد.
با این حال اکثر اوقات شما می‌توانید این بیماری را درمان کنید تا به ماهی‌های دیگر سرایت نکند. در عکسی که در زیر قرار داده شده است شما یک بارب ببری را می‌بینید که بین چشم و باله‌ی بالایی‌اش یک قسمت سفید رنگ ظاهر شده است. برای درمان این بیماری شش مرحله وجود دارد که در متن‌های دیگر به آن خواهیم پرداخت. این ماهی که در عکس مشاهده می‌کنید باید به سرعت و از طریق شش مرحله‌ی یاد شده تحت درمان قرار بگیرد.
5. نفس نفس زدن بر روی سطح آب
نفس نفس زدن ماهی بر روی سطح آب معمولا از سر رنجی است که ماهی از کمبود و فقدان اکسیژن می‌برد. این کمبود اکسیژن می‌تواند نتیجه‌ی کمبود اکسیژن آب آکواریوم و یا ناتوانی ماهی از دریافت اکسیژن موجود در آب باشد.
اگر فقط یکی دو ماهی از کل ماهی‌های آکواریوم شما چنین رفتاری را از خود نشان می‌دهند و بقیه‌ی ماهی‌ها حالت معمول را دارند، احتمالا آب آکواریوم شما به میزان کافی اکسیژن دارد و آن یکی دو ماهیِ بخصوص دچار بیماری شده‌اند که باید سریعا برای درمان آن دست به کار شد. در مقابل اگر اکثر ماهی‌های شما چنین رفتاری از خود نشان می‌دهند، شما می‌بایست فقدان اکسیژن در آب را مورد بررسی قرار دهید و با آن مقابله کنید.
ابتدا مطمئن شوید که فیلتر آکواریوم‌تان درست کار می‌کند. سپس دمای آب را کنترل کنید، مخصوصا اگر آکواریوم‌تان دارای گرم کننده است. اگر دمای آکواریوم‌تان از بازه‌ی معین خود عبور کرده باشد، گرم کننده را تنظیم و کنترل کنید. سطح آب آکواریوم‌تان را نیز چک کنید.
اگر بر روی آب چربی و یا کف قرار گرفته باشد، آن‌ها را از آب جدا کنید و آب آکواریوم‌تان را بر اساس دستورالعمل‌هایی که بارها در مورد آن صحبت کرده‌ایم و یا فروشنده به شما توصیه کرده است، تعویض نمایید. به ازای هر 5 گالن آب، یک قاشق غذاخوری نمک آکواریوم به آب اضافه کنید.
از محصولات تنظیم کننده‌ی شرایط آب (WaterConditioner) نیز بر طبق دستورالعمل‌های موجود روی آن‌ها و بر اساس توصیه‌های فروشنده می‌توانید استفاده نمایید.
نشانه‌های بیماری و استرس در ماهی‌ها 2
6. ماندن در کف آکواریوم
وقتی ماهی در کف آکواریوم می‌ماند و شنا نمی‌کند، به این معنا است که بی‌حوصله است. دلایل متفاوت و گوناگونی برای بی‌حوصله شدن یک ماهی وجود دارد. با این حال این نشانه معمولا حاکی از بیمار بودن یک ماهی است. این ماهی‌ها معمولا دیگر نشانه‌های ذکر شده مثل نفس نفس زدن، لرزش و باله‌های افتاده را نیز دارند.
بنابراین راه حل درمانی این نشانه از خیلی قبل‌تر و از دیدن نشانه‌های دیگر باید شروع می‌شده است . احتمال نجات و مداوای چنین ماهی‌ای کم است. با این همه باید راه‌های درمانی را اجرا کرد تا بتوان ماهی را نجات داد و یا حداقل از بیمار شدن ماهی‌های دیگری که با آن در تماس هستند، جلوگیری به عمل آورد.
7. خاراندن
وقتی ماهی شما دائما خود را به کف آکواریم، صخره‌ها یا وسایل داخل آکواریوم می‌مالد، به این معنا است که بدن نوچ و چسبناکی دارد. یک ماهی چسبناک می‌تواند نشانه‌های دیگری از بیماری را به زودی آشکار کند. در صورت دیدن چنین موردی باید سریعا ماهی و کل آکواریوم را درمان کنید.
8. کم اشتهایی
اگر ماهی شما غذایش را نمی‌خورد یا اینکه غذای خود را سریعا از دهن بیرون می‌اندازد، می‌توانید مطمئن باشید که ماهی‌تان دچار بیماری یا استرس شده است. ابتدا باید مطمئن شوید که ماهی‌های دیگر، این ماهیِ بیمار یا پر استرس را به این حال در نیاورده باشند و او را گوشه گیر نکرده باشند. در غیر این صورت باید به درمان سریع ماهی خود بپردازید.
9. نشانه‌های دیگر
نشانه‌های بسیاری برای فهمیدن بیماری یک ماهی وجود دارد. به عنوان مثال باله‌های پوسیده یکی از این نشانه‌ها است که در آن حاشیه‌های بیرونی دم و یا باله‌های ماهی حالت اصلی خود را از دست می‌دهند و تخریب می‌شوند. چشم‌های متورم شده ماهی یکی دیگر از این نشانه‌ها است. دهان نخی یکی دیگر از نشانه‌هایی است که در آن اینطور به نظر می‌رسد که دور دهان ماهی را پارچه‌ای نخی فرا گرفته است.
اما اکثر این نشانه‌هایی که در آخر ذکر کردیم بعد از بی توجهی نسبت به نشانه‌های اولیه ظاهر می‌شوند. این سه نشانه‌ای که در آخر ذکر شد به سختی درمان می‌شوند پس بهتر است از همان ابتدا حواس‌مان را جمع کنیم.
بیماری‌ها و نشانه‌های دیگری نیز وجود دارند که نیاز به درمان حرفه‌ای و جدی‌تری دارند. در مورد این بیماری‌ها نیز به تفصیل خواهیم نوشت.
