موقعیت و محل مناسب استخر
طراحی استخر طبق اصول و قوانین خاصی انجام میشود. انواع استخرها در ساختمانها یا محوطه ویلا و باغ از نظر ابعاد و اندازه، سبک طراحی و نوع استخر برای شنا کردن یا تفریحات آبی با یکدیگر فرق دارند.
محل مناسب برای استخر در باغها/ویلاها، باید محلی باشد که: -در برابر باد حفاظ داشته باشد.-از آشپزخانه و محل نشیمن داخل خانه قابل دید باشد.امکان دید و نظارت بر کودکان در حال شنا وجود داشته باشد. -درختان برگدار و گیاهان بوتهای نزدیک به استخر وجود نداشته باشد و فاصله گیاهان تا استخر به گونهای باشد که از افتادن برگها و علفها در داخل استخر جلوگیری شود.
اطراف استخر؛ دور تا دور مسیری برای قدمزدن و عبور در نظر گرفته شود حداقل عرض استخر از ۲/۲۵ کمتر نباشد.حداقل طول برای حرکت شناگر برابر با ۱/۵متر بعلاوه طول بدن انسان میباشد.
نکاتی در طراحی و اجرای استخر
حداقل عمق استاندارد استخر؛ برابر با ارتفاع آب تا زیر چانه افراد بزرگسال میباشد. مقدار تفاوت میان عمق آب و عمق استخر به نوع سیستم تصفیه آب و سرریز استخر نیز بستگی دارد. به دلیل مسایل اقتصادی و سیستم گردش آب، شکل استخر تا حد امکان ساده در نظر گرفته شود. شکل استاندارد استخر، یک سطح آببندی شده و عایق روی سازهای بتنی و تشکیل شده از آرماتورها و فولاد در سازه زیرین کار میباشد. استخرهای پلیاستری، کمتر در محل سایت ساخته میشوند و معمولا به صورت پیشساخته وجود دارند.
این نوع استخرها قابلیت اتکای مستقل به خود را ندارند و نیازمند سطحی بتنی، شیبدار و زیرسازی شده میباشند که استخر روی آن سوار شود. دیوارهها و کف استخرها باید عایق رطوبتی بوده و در برابر نفوذ آب مقاوم باشند. سطح رویه استخرها معمولا از جنس کاشیهای سرامیکی یا موزاییکهای شیشهای میباشند.
گاه این سطوح را با رزینهای کلرین، رنگهای مخصوص استخر و ضدآب یا رنگهای سیمانی نیز میپوشانند. آب استخر همیشه باید تمیز نگه داشته شود. این کار معمولا به وسیله سیستم گردش آب، سیستم تصفیه و فیلترهای استخر، کانالهای سر ریز و کف گیر آبهای سطح استخر، در محل و حالت مناسب انجامپذیر است. با اضافه کردن سیستم تنظیم شده جریان مخالف آب، سیستم گرمایش سرتاسری گردش آب، میتوان زمان و فضای شنا را افزایش داد. موارد ایمنی برای کودکان و مواردی برای جلوگیری از یخزدگی آب نیز باید در نظر گرفته شود.
محیط استخر و هوای درون آن، عامل مهمی در لذت بخش بودن استخر میباشد. تا حد امکان استخرها با نور خورشید به صورت طبیعی روشن شوند. شرایط استاندارد برای استخرهای داخلی و سرپوشیده عبارتند از: دمای آب ۲۶-۲۷درجه سانتیگراد، دمای هوا ۳۰-۳۱درجه سانتیگراد، رطوبت نسبی ۶۰-۷۰درصد و حداکثر سرعت گردش هوا ۰/۲۵متر در ثانیه میباشد.
با استفاده از دیوارهها؛ سقف و پوششهای متحرک یا کشویی برای استخر، میتوان در شرایط مختلف آبوهوایی از آن به صورت استخری داخلی و سرپوشیده یا استخری خارجی و سر باز استفاده کرد. این پوششها در نگهداری آب استخر مقابل آلودگیهای بیرونی نیز میتوانند موثر باشند. این امر اگرچه میتواند مطلوب باشد، اما باید توجه داشت که این پوششها باعث تشکیل پُلهای حرارتی و رطوبتی نیز میشوند.
استخرهای شنای خصوصی
جای مناسب برای استخر، نزدیک به محل سکونت و دارای دید کافی به مناظر باغ میباشد. دسترسی به استخر میتواند از طریق اتاق نشیمن یا اتاق خواب اصلی خانه (در این حالت میتوان از فضای اتاق خواب برای دوش و رختکن استفاده کرد.) صورت گیرد. در این مسیر؛ حوضچهای برای قدم زدن در آن به منظور ضدعفونی کردن پا و جلوگیری از آلودگی، قرار داشته باشد.
نکات ساختاری استخر
مهمترین نکته در استخرهای سرپوشیده، کنترل میزان رطوبت است. آب استخر سرپوشیده به مقدار ۱۶g/m2/h (در زمانی که آب راکد است و از استخر استفاده نمیشود) تا حداکثر ۲۰۴g/m2/h (در زمانی که از استخر استفاده میشود) تبخیر میشود. این فرآیند تا زمانی که به نقطه اشباع برسد ادامه خواهد داشت.
اگر سطح آب آرام و راکد باشد، لایه اشباع تبخیر آب درست در بالای سطح آب استخر ایجاد میشود. در این حالت اتلاف تبخیر آب به حدود صفر میرسد. بنابراین جریان هوا و سیستم تهویه نباید سکون سطح آب را برهم بزند. از بین بردن رطوبت از فضای استخر، به وسیله سیستم تهویه بسیار پرهزینه است. اما این امر بسیار ضروری و مهم است.
اگر میزان رطوبت و تبخیر آب بیش از ۷۰درصد باشد، در این حالت هر پل حرارتی کوچکی میتواند ظرف مدت کوتاهی موجب آسیب ساختاری در استخر شود. تجهیزات تهویه هوا میتواند شامل سیستم تهویه هوای تازه یا هوای مختلط باشد، که به وسیله کانالهای تعبیه شده در سقف و کف یا جعبه تهویه و مکنده هوا انجام پذیرد.
در این روش جریان هوا در پایینترین حد خود نگه داشته میشود تا از ایجاد کوران جلوگیری شود. یکی از رایجترین طرحهای ساختاری استخر، استخرهایی هستند که در برابر تمامی هواها و بادها عایق باشد. این کار به وسیله پانلهای شیشهای بکار رفته در سقف و دیوارها صورت میگیرد.
نکات ساختاری استخر
نوعی از استخر که کمتر رایج است، استخرهای غیرعایق تابستانی هستند که میتوانند بدون پوشش یا پوششی با قابلیت باز و بسته شدن باشند.
مصالحی که در این موارد بکار میرود همچون استیل گالوانیزه، آلومینیوم، پلاستیک، چوبهایی که با رنگهای ضد آب پوشیده شده، باید ضد زنگزدگی و فرسایش باشد و از بکار بردن مصالحی چون تختههای گچی نیز خودداری شود. فضای استخر حداقل باید دارای دوش، توالت، سکویی که روی آن حداقل دو صندلی برای استراحت (نشستن و دراز کشیدن) جا بگیرد، باشد. طرح کلی استخر به گونهای باشد که فضایی به اندازه حداقل ۱۰متر مربع، برای اتاق تجهیزات و دیگ بخار، در نظر گرفته شود.
برای طراحی مسیر قدمزدن در اطراف استخر، به عرض راهرو، فاصله دیوارهای کناری محوطه با آبفشانها و سطح دیوارها نیز توجه شود. لازم است دور تا دور استخر؛ یک گذر زیرزمینی قابل دسترس و کانالهایی به منظور قرارگیری لولهها و تجهیزات تاسیسات،مجراهای تهویه، امکان بررسی نشت آب و تجهیزات وجود داشته باشد.
در صورت وجود فضای کافی، طرح میتواند شامل فضاهایی برای تمرین ورزش و ژیمناستیک،سونا و اتاق بخار، استخر و حوضچه گردش آب گرم و سرد (جکوزی)، اتاقی برای استفاده از نور خورشید و یک کافه تریا نیز باشد.