عفونت های داخلی ماهیان آب شور
عفونت های داخلی در ماهیان آب شور، در صورتی که سیستم ایمنی بدن ماهی تضعیف شود، شایع می شوند. کیفیت پایین آب می تواند آن را تشدید کند.در عفونت های باکتریایی داخلی ، اندام های داخلی مانند کبد و کلیه ها معمولا توسط این عفونت ها آلوده می شوند و قرمز شدن نواحی اطراف دهان، آبشش ها و پایه ی باله ها نشانه های خارجی این بیماری ها هستند.
در بررسی آزمایشگاهی از ناحیه ی شکم ماهیان آلوده وجود نسوج و بافت های مرده در اندام های داخلی مشاهده شده است.
بیماری سل از مهم ترین عفونت های باکتریایی داخلی
این بیماری ناشی از عفونت های باکتریایی داخلی در ماهیان آب شور است. به نظر میرسد در بین عفونت های باکتریای داخلی این بیماری شایعترین آنها باشد. عامل ایجاد کننده ی این بیماری در ماهیها مشترک با بیماری سل در انسان هاست.
به همین دلیل این بیماری یکی از معدود بیماری های مشترک بین ماهی ها و انسان است. در صورت زخمی بودن دست از تماس آن با آب آکواریومی که در آن ماهی مشکوک به بیماری سل وجود دارد خودداری کنید. این بیماری به دلیل مزمن و طولانی بودن به بیماری فرساینده (Wasting away Disease) معروف شده است.
محل های فرورفته در تصویر، از مهمترین نشانه های اولیه ی بروز این بیماری محسوب می شوند. در صورت زخمی بودن دست، توصیه می شود از تماس آن با آب آکواریومی که در آن ماهی مشکوک به بیماری سل وجود دارد خودداری کنید زیرا احتمال انتقال این بیماری به انسان زیاد است.
نشانه های بیماری
در ابتدا ماهی دچار کاهش وزن و لاغری مضاعف شده و قسمت پشت سر وشکم آن فرو رفته می شود. از طرف دیگر قسمت پشت باله های سینه ای یعنی قسمت کبد ماهی برآمده شده و متورم می شود. این تورم ناشی از تشکیل غده های سفیدرنگ در اندام های داخلی مانند کبد و کلیه است.
اگزوفتالمنی (برآمدی چشم ها)، ریختن پولک ها و بروز لکه های سفید و زخم بر روی پوست ماهی از دیگر تبعات این بیماری محسوب می شود.
روش های درمان
در صورت پیشرفت بیماری امکان درمان این بیماری وجود ندارد و بهترین کار برای ماهی آلوده شده، خارج کردن آن از آب است تا اجازه دهیم ماهی هرچه سریعتر بمیرد زیرا در غیراینصورت زجرکش خواهد شد.
اما در مراحل اولیه ی بیماری، استفاده از کانامایسین 20 الی 40 میلی گرم در لیتر به مدت 3 الی 5 روز یا ایزونیازید (Isoniazid) (داروی مخصوص سل) 10 میلی گرم در لیتر به مدت 7 روز الی 10 روز و یا استروپتومایسین 20 الی 40 میلی گرم در لیتر به مدت 3 الی 5 روز ممکن است به درمان بیماری کمک کند.
استفاده از ویتامین B6 بصورت یک قطره به ازای 20 لیتر در تانک قرنطینه (و تکرار آن پس از هر بار تعویض) نیز می تواند بر اثرگذاری داروها موثر باشد. باتوجه به درمان سخت و گاهی غیرممکن این بیماری بهترین کار پیشگیری از مبتلا شدن ماهی ها به آن است.
گوشت خام ماهی
استفاده از گوشت خام ماهی به عنوان غذای ماهیان آکواریومی می تواند یکی از دلایل شیوع این بیماری باشد به همین دلیل بهتر است قبل از استفاده از گوشت ماهی آن را در مایکروویو یا آب پز کنید. استریل کردن تورها و تانک قرنطینه با استفاده از پراکسید هیدروژن (آب اکسیژنه) 3 درصدی جهت ممانعت از انتشار بیماری الزامی است.
داروهای موجود در بازار (فقط در صورتی که بیماری در مراحل اولیه باشد ممکن است این داروها موثر باشند) : داروهای Sulfathiazole, Focus,Kanaplex,Metronidazoleاز شرکت Seachem
و داروهای Pimafix از شرکت API- داروی Furanol از شرکت JBL.
برآمدگی شکم / پولک های برآمده یکی از عفونت های باکتریایی داخلی
این بیماری ناشی از عفونت های باکتریایی داخلی در ماهیان آب شور است. این بیماری توسط باکتری های سودوموناس (Pseudomonas) یا کورنه باکتریوم ((Cornebacterium که به اندام های داخلی حمله می کنند ایجاد می شود و بیماری نسبتا شایعی در بین ماهیان آب شور است.
هرچند ممکن است این تصور وجود داشته باشد که برآمدگی شکم ناشی از جمع شدن مایعات در این ناحیه است که به آن استسقا یا آب آوردگی شکم می گویند اما بسیاری از نویسندگان معتقدند که آب آوردگی شکم در ماهیان آب شور امکانپذیر نیست زیرا به دلیل شور بودن محیط محل زندگی، این ماهی ها دائما آب بدن خود را به دلیل خاصیت اسمزی آب از طریق پوست از دست می دهند، بنابراین امکان تجمیع آب در شکم ماهی وجود ندارد.
نشانه های بیماری
در ابتدا پولک های ناحیه ی شکم ماهی برجسته می شوند و با پیشرفت بیماری و ورم کردن شکم، پولک ها کاملا پف می کنند و ماهی ورم می کند. اگزوفتالمی (پف کردن چشم ها) در یک یا هر دو چشم و عدم تغذیه ی ماهی از عوارض بعدی این بیماری محسوب می شوند. گاهی زخم های زیرپوستی (Hemorrhaging) نیز در محل برآمدگی ایجاد می شوند.
روش های درمان
روش درمان این عفونت های باکتریایی داخلی اکسی تتراسایکلین با دز 20 الی 30 میلی گرم در لیتر به مدت 3 الی 5 روز یا اریترومایسین با دز 10 میلی گرم در لیتر به مدت 3 روز به درمان بیماری کمک می کند.
در صورت غذاخوردن ماهی، افزودن این آنتی بیوتیک ها به غذای ماهی در درمان آن تاثیر بیشتری خواهد داشت.
