فوت و فن نگهداری آکواریوم و ماهیان زینتی
آکواریومهای خانگی آرامش عجیبی با خود به همراه میآورند اما مشکلاتی هم دارند که البته به سادگی قابل حل است. یکی از دغدغههای اصلی کسانی که آکواریوم دارند تمیز کردن و
نگهداری از آن است به نحوی که اگر با روش نگهداری آن و مواظبت از ماهیها آشنا نباشید پس از مدت کوتاهی کثیفی زیادی آکواریوم را فرا میگیرد. در این مطلب شما را با روشهای
نگهداری از آکواریومهای خانگی (آب شور و آب شیرین) آشنا میکنیم.
استفاده از وسایل ضدعفونی شده برای تمیز کردن آکواریوم
وسایلی که به طور مستقیم با داخل آکواریوم در ارتباط هستند مانند تور دستی (ساچوک)، لولههای باریک، بخاری، فیلتر، لوازم تزئینی و شیشه پاک کن باید همیشه تمیز و ضد عفونی شده
باشند. بهترین راه ضدعفونی کردن آنها استفاده از محلول آب نمک است. برای این کار ظرفی از محلول آب و نمک (۳۰ گرم در لیتر) را تهیه کرده و تورهای دستی، شلنگها و سایر وسایل را
در آن قرار دهید. همچنین اگر تعداد آکواریومها زیاد باشد بهتر است برای هر آکواریوم یک تور دستی تهیه شود.
از مواد شیمیایی دیگری مانند جوهر نمک، با غلظت بسیار کم هم برای ضدعفونی وسایل استفاده می شود. اما باید در نظر داشت که باقیمانده اینگونه مواد، برای ماهیهای زینتی خطر
آفرین هستند لذا توصیه میشود پس از استفاده، وسایل ضدعفونی شده را با آب معمولی و تمیز شستشو دهید تا بقایای حاصل بر روی آنها به حداقل ممکن برسد.
انواع فیلتراسیون آکواریوم
آلودگی آب به دو قسمت فیزیکی و شیمیایی تقسیم میشود. اضافات غذایی، ذرات معلق و استفاده از وسایل جانبی آلوده، در ابتدا باعث آلودگیهای فیزیکی مانند کثیفی، کدری و تیرگی
آب میشوند اما فضولات ماهیها که دارای آمونیاک هستند ترکیب شیمیایی آب را تحت تأثیر قرار میدهند و باعث آلودگی شیمیایی آب میشوند.
چگونه آکواریوم را فیلتراسیون فیزیکی کنیم
- استفاده از فیلتر ریز شنی
- استفاده از دستگاه تصفیه برقی
- سیفون دستی
در روش استفاده از سیفون دستی به وسیله شیلنگهای مخصوص یا یک شِلنگ باریک، اضافات غذایی و ذرات معلق آکواریوم خارج میشود. در این روش برای جلوگیری از خروج حجم بالای
آب از شِلنگی با قطر دهانه کم استفاده میشود. بدیهی است که بعد از هر بار کفشویی باید مقداری آب تازه به آکواریوم اضافه شود.
چگونه آکواریوم را فیلتراسیون شیمیایی کنیم
از موادی مثل رزین (برای سبک کردن آب)، ذغال فعال (برای رفع کدورت و بوی آب و همچنین تنظیم PH) و زئولیت (برای تعادل PH) استفاده میشود.
برای از بین بردن آمونیاک تولید شده توسط ماهیان نیز از بیوفیلترها استفاده میشود. این فیلترها به وسیله باکتریهای تجزیه کننده ویژهای طی فرآیند تصفیه شیمیایی، آمونیاک سمی را به
نیترات که سمیت کمتری دارد تبدیل میکنند. باید توجه داشت باکتریهای موجود در بیوفیلتر زنده بوده و در صورت خاموشی فیلتر و کمبود اکسیژن و غلظتهای بیش از حد مجاز مواد
ضدعفونی کننده و آنتیبیوتیکها در آب آکواریوم از بین خواهند رفت.
عوامل موثر در بهداشت آکواریوم چیست
به منظور کنترل بهداشتی آکواریوم و به حداقل رساندن تعویض آب در آن رعایت کلیه نکات چرخه بهداشتی که در ادامه بحث به آن ها اشاره شده است به طور پیوسته ضروری میباشد.
باید توجه داشت که هر یک از نکات این چرخه به تنهایی بخشی از موارد کنترل بهداشتی آکواریوم را در بر میگیرد و با انجام دقیق کلیه موارد چرخه میتوان آکواریومی تمیز و زیبا داشت که
حتی برای مدت زمان یک سال نیاز به تعویض کامل آب آن نباشد.
وجود نور مناسب در آکواریوم در تولید غذا و خوش رنگ شدن اکثر ماهیها مثل گوپی، رزی بارب، دیسکوس و… موثر است، اما نور شدید و مستقیم خورشید باعث تولید بیش از حد زی
شناوران گیاهی میشود و چون مصرف کنندهای در حد میزان تولید وجود ندارد، این زی شناوران محیط آکواریوم را سبز و خزهای می کنند و باعث آلودگی آکواریوم میشوند و برای حل این
مشکل بهتر است آکواریوم در محلی قرار گیرد که در معرض نور مستقیم خورشید نباشد و برای فراهم کردن نور مورد نیاز آکواریوم از لامپهای مهتابی مخصوص این کار استفاده شود.
چگونه دمای آکواریوم را کنترل کنیم
دمای بالا باعث تحریک بیشتر ماهیها و افزایش متابولیسم آنها میشود ماهیها در این دما نیاز غذایی بیشتری پیدا میکنند و در نتیجه محیط آکواریوم با فضولات و یا اضافات مواد غذایی،
آلوده میشود. دمای بالا در رشد باکتریها و دیگر میکروارگانیسم ها نیز موثر است و اگر تودهای از غذا(به صورت اضافه) در آکواریوم باقی بماند، محل تکثیر سریع باکتریها میشود و عوامل
بیماری زا را در آب افزایش میدهد که برای رفع این مشکل دمای آب را همیشه باید کنترل کرد.
دمای مناسب و متعادل برای اکثر گونههای ماهیان زینتی ۲۹-۲۷ درجه سانتی گراد است و در آکواریومی که سیستم فیلتراسیون آن قوی نباشد دما را باید به صورت تدریجی و مناسب در حد
پایین نگه داشت تا نیاز غذایی ماهیها کم شود. با این کار دوره رشد ماهیها طولانی تر میشود اما به یاد داشته باشید که رعایت بهداشت آکواریوم عمر متوسط ماهیها را افزایش
خواهد داد.
چگونه به ماهیان آکواریوم غذا بدهیم تا آکواریوم آلوده نشود
از مهمترین عواملی که باعث آلودگی آب آکواریومها میشود، غذادهی نامناسب است. در صورت غذادهی بیش از حد به ماهیها، زمینه بیماری آنها و آلودگی آکواریوم فراهم میشود. برای
اینکه غذای اضافی در آکواریوم ایجاد آلودگی نکند باید به نوع غذای مصرفی و مقدار آن توجه شود.
یکی از بهترین و کاملترین غذاها برای ماهیان آکواریومی غذاهای زنده است. نوزاد آرتمیا، آرتمیای بالغ، گاماروس، دافنی، لار و پشه، کرم خونی، کرم سفید و حتی کرم خاکی از این دسته
غذاها به شمار میروند. این غذاها علاوه بر کمک به بهداشت آکواریوم، به سلامت، شادابی و زیبایی ماهیها نیز کمک میکنند، اما باید به این نکته توجه داشت که غذاهای زنده به عنوان
مکمل پیشنهاد میشوند.
از غذاهای پایه میتوان به مخلوط دل و جگر گوساله، میگو و اسفناج اشاره کرد. این غذا به صورت منجمد تهیه میشود (علاوه بر غذاهایی که در بالا به آنها اشاره شد، غذاهای تجاری آماده
نیز در بازار موجود است).
در غذادهی صحیح به ماهیان آکواریوم نکات زیر ضروری است:
- میزان غذا ثابت و تعداد وعده های غذایی افزایش یابد. (غذا را به ماهی بدهیم نه به آب)
- میزان غذا در وعدههای ابتدایی (صبح) بیشتر و هر چه به وعدههای آخر (عصر) نزدیک میشویم به نسبت کاهش یابد.
- آخرین وعده غذا دهی بین ۳-۲ ساعت قبل از خاموشی کامل باشد.
- هر چه تکههای غذا بیشتر باشد (غذاهای منجمد) تأثیر بیشتری در رشد ماهیها و رعایت بهداشت آکواریوم دارد البته تا جایی که شکل غذا تغییر نکرده و در آب پخش نشود.
- غذا را به صورت پراکنده در آب وارد کنیم نه به صورت تودهای زیرا ماهی ها با حمله به توده غذا باعث پراکندگی و پخش شدن غذا و در نتیجه آلودگی محیط میشوند.
- غذاهای زنده به عنوان مکمل غذایی پیشنهاد میشوند.
بهترین ترکیب ماهیان آکواریوم چیست
ماهیهایی که با هم در یک آکواریوم زندگی میکنند نقش مهمی در پاکیزگی محیط زندگی خود دارند و این ماهیها باید با هم سازگار و نوع تغذیه مشابه داشته باشند.
اگر ماهیهای موجود در یک آکواریوم از گونههایی باشند که یک گونه از کف، یک گونه از وسط و گونه دیگر از سطح آب تغدیه کنند کمترین میزان آلودگی غدایی در محیط آکواریوم ایجاد خواهد
شد، زیرا غذایی که به آکواریوم وارد میشود در سه لایه آب توسط ماهیها خورده شده و درکف تقریباً تمام میشود، در نتیجه اضافات غذایی در آکواریوم باقی نمیماند. نقش ماهیان کت
فیش در نظافت آکواریوم بسیار مهم است و از ارکان بهداشتی آکواریوم به حساب میآید.
گروهی از ماهیان سطحزی، میانزی و کفزی آکواریوم
کفزی | میانزی | سطحزی |
انواع کت فیش | دیسکس | مولی |
لوچ دلقک | آنجل | دم شمشیری |
شارک دم قرمز | اسکار | پلاتی |
شارک کرم | سیلور شارک | اکثر اعضا خانواده تترا |
پنگوسی | سوروم | تایگر بارب |
ردتیل | انواع سیچلاید | زبرادانیو |
دراگون | انواع گورامی | آروانا |
کریدوراس | فایتر |
چند ترکیب مناسب و سازگار ماهیها برای نگهداری در آکواریومهای خانگی
ماهیان حساس | ماهیان خشن و مقاوم | ماهیان صلحجو |
دم شمشیری | آروانا | گوپی |
دیسکس | اسکار | مولی |
انجل | پنگوسی | دم شمشیری |
سیلور شارک | رد تیل | پلاتی |
شارک قرمز | کت فیش | انواع گورامی |
لوچ دلقک | کریدوراس | |
کت فیش | کت فیش |