مدیریت نیترات و فسفات -قسمت ۱

مدیریت نیترات و فسفات -قسمت 1

کنترل نیترات NO3 و فسفات PO4 اصلی ترین دغدغه یک آکواریوم دار مرجانی است. ساعت های زیاد و مبالغ بالایی همیشه صرف می شود تا بتوانیم مقدار این دو پارامتر را در محدوده مورد نظر آکواریوم خود نگهداریم. در این مقاله ابتدا به منابع اصلی تولید نیترات و فسفات در یک آکواریوم مرجانی پرداخته شده است (البته نگران نباشید شما به دانش خاصی در علم شیمی نیازی نخواهید داشت). قبل از اینکه بحث در رابطه با روش های کنترل میزان این پارامترها را آغاز کنیم بهتر است ابتدا به مفاهیم و منابع تولید هر پارامتر در آکواریوم مرجانی بپردازیم.

نیترات (NO3)

نیترات یون‌های حاصل از بخشی از چرخه نیتروژن هستند، که بر اساس فعالیت باکتری های هوازی چرخه نیتروژن از شکستن مولکول های آمونیاک به نیتریت و نیتریت به نیترات تشکیل می شوند.

در شرایط ایده‌آل نیترات می تواند به اجزاء تشکیل دهنده خود یعنی نیتروژن آزاد و اکسیژن شکسته شده و چرخه نیتروژن کامل شود. نیترات به یک منبع غذایی برای رشد انواع جلبک های ناخواسته در آکواریوم شما تبدیل می شود به همان شکلی که از آن در آکواریوم های آب شیرین گیاهی، باغ داری و کشاورزی برای رشد گیاهان به عنوان کود استفاده می کنند.

سیکل ازت یا چرخه نیتروژن در آکواریوم آب شیرین

شاید تا به حال خیلی کلمه سیکل ازت و یا چرخه نیتروژن به گوشتان خورده باشد. ولی شاید چیزی درباره آن ندانید و شاید هم ندانید که مهمترین چیز توی یک آکواریوم گیاهی سیکل آب است. ما در این مقاله قصد داریم به شما بگوییم که چرخه نیتروژن در آکواریوم های گیاهی چیست؟

برخی آن را چرخه زیستی، فرآیند نیتریفیکاسیون، چرخه راه اندازی و حتی سیکل ازت می نامند. که تمامی این نام ها اشاره به همان سیکل نیتروژن دارد. چرخه نیتروژن آکواریوم یک فرایند بسیار مهم برای ایجاد باکتری های مفید در آکواریوم و فیلتراسیون می باشد. که در آن آمونیاک به نیتریت وسپس به نیترات تبدیل می شود.

این فرایند میتواند از ۲ هفته تا ۲ ماه بطول انجامد.بهترین راه برای نظارت بر چرخه نیتروژن، تسترهایی نظیر آمونیاک، نیتریت، نیترات و PH است.اما نگران نباشید بخش بزرگی از روند سیکل ازت و چرخه نیتروژن اتوماتیک است. سیکل فقط نیاز به صبر و تست مداوم آب آکواریوم دارد.

چرا سیکل خیلی مهم است؟

آمونیاک، ماهی ها وگیاهان را از بین میبرد. باکتری هایی در محیط فیلتر این آمونیاک را به نیتریت تبدیل می کند که حتی از آمونیاک سمی تر است. خوشبختانه نوع دیگری از باکتری ها در فیلتر، نیتریت ها را مصرف می کنند و آنها را به نیترات تبدیل می کنند.نیترات برای ماهی ها و گیاهان شما در سطوح پایین سمی نیستند. به طور ساده، آمونیاک به نیتریت و سپس به نیترات تبدیل می شود.

این روند تنها پس از سیکل نیتروژن رخ می دهد. به همین دلیل است که سیکل تانک بسیار مهم است. باکتری ها در فیلتر از طریق تخریب زباله ها و فضولات ماهیان ایجاد یک کلونی بزرگ میکنند که برای آنان  قابل سکونت خواهد بود. غلظت بالاتری از نیترات برای گیاهان و موجودات زنده شما نیز سالم نیست.

سطوح بیش از حد باعث از دست دادن رنگ ، اشتها و همچنین شکوفایی جلبک ها می شود. سیفون تانک بخش مهمی از مراقبت از آکواریوم است و مانع از افزایش و زیاد شدن نیترات می شود. اما چه کارهایی در هنگام راه اندازی یک تانک برای طی شدن سیکل  انجام دهیم. در ادامه مطلب چند کار ذکر شده است که به شما با انجام دادن آن به راه انداختن سیکل تانکتون کمک بسزایی میکنید.

فسفات (PO4)

دو نوع فسفات در آکواریوم های مرجانی تولید می شوند؛ فسفات غیر آلی یا معدنی و فسفات آلی. در حقیقت زمانی که در بین آکواریوم داران صحبت از فسفات مطرح می شود منظورفسفات غیر آلی (معدنی) می باشد و همین نوع از فسفات است که توسط کیت ها،چکر ها و تجهیزات اندازه گیری معمول قابل اندازه گیری است.

این نوع از فسفات در حقیقت یون‌هایی هستند که از ترکیب فسفر، اکسیژن و هیدروژن ساخته شده اند و در تمامی بخش های ارگانیسم های زنده یافت می شوند که در حقیقت منبع اصلی رها سازی فسفات در آب آکواریوم ها می باشند. فسفات عامل بازدارنده جذب کلسیم و اسکلت سازی در مرجان ها، بی مهرگان و جلبک های کرولاین است.

جدول مقادیر پیشنهادی برای نیترات و فسفات

اصولا اندازه گیری مقادیر فسفات و نیترات ساده می باشد و تجهیزات مختلفی در بازار برای اندازه گیری این دو پارامتر وجود دارد. برخی از آکواریوم داران اعلام می کنند که با توجه به پایین بودن مقادیر تست فسفات با مشکل جلبک های مویی در آکواریوم خود مواجه هستند.

این موضوع به این دلیل اتفاق می افتد که جلبک های موجود به سرعت همه فسفات تولید شده را مصرف کرده و در نتیجه نتایج تست در محدوده مناسب نمایش داده می شود. راه حل این مشکل انجام منظم تست های دروه ای برای مشخص شدن نقطه ای که فسفات در حال افزایش است تا قبل از رسیدن به نقطه مشکل ساز بتوان جلوی بروز مشکل را گرفت.