آب دریا خواص و ساختار

آب دریا خواص و ساختار

اقیانوس ها حاوی میلیون ها مواد شیمیایی محلول می باشند. برخی از این مواد به مقدار بسیار کم و برخی دیگر با غلظت فراوان در آب وجود دارند. مهمترین ماده تشکیل دهنده آب اقیانوس ها نمک بوده که ترکیبی از یون ها با ذرات باردار می باشد. گاز هایی مانند اکسیژن و دی اکسید کربن از دیگر مواد محلول در آب اقیانوس ها است. قابلیت بالا بودن حلالیت آب، یکی از دلایلی است که اقیانوس ها در برگیرنده مقدار زیادی مواد محلول در خود می باشند.

ساختار نمک ها در آب دریا

نمک در آب اقیانوس ها به شکل ذرات باردار وجود دارد. این ذرات باردار یون نامیده می شوند. یون های تشکیل دهنده نمک ها شامل سدیم و کلر بوده و در اصطلاح به آن کلرید سدیم گفته می شود. این ذرات در مجموع حدود 85 درصد مواد محلول در آب را تشکیل می دهند. سولفات، منگنز، کلسیم و پتاسیم به همراه برخی دیگر از مواد به مقدار کمتری در مقایسه با نمک و به نسبت های ثابت در آب دریاها وجود دارند.

منبع انواع نمک ها در اقیانوس

یون های سازنده نمک به وسیله ی فرایند های مختلفی وارد اقیانوس ها شده اند. طی بارش مقداری از این یون ها از روی سنگ ها شسته شده و در نهایت توسط رودخانه ها به اقیانوس ها حمل می شوند. مقداری از آنها نیز در اثر فعالیت های آتشفشانی و ورود خاکسترهای آتشفشانی در آب اقیانوس به آب وارد می شود.

گازها در آب

آب دریا خواص و ساختار

مهمترین گاز های حل شده در آب شامل نیتروژن، اکسیژن و دی اکسید کربن می باشد. میزان اکسیژن و دی اکسید کربن موجود در آب بر اثر فعالیت های موجودات فتوسنتز کننده یعنی فیتوپلانکتون ها و جانوران تغییر می یابد.

میزان اکسیژن معمولا در لایه های سطحی در بیشترین مقدار خود می باشد. در لایه های سطحی آب, اتمسفر و فیتوپلانکتون ها مهمترین منابع تامین کننده اکسیژن در اقیانوس ها می باشند. غلظت اکسیژن در اعماق حدود 1000 متری به کمترین میزان خود می رسد. در این اعماق مقدار زیادی از اکسیژن طی فرایند اکسیداسیون باکتریایی مواد آلی (اجساد جانوران) و نیز در اثر تنفس موجودات مصرف می شود.

با افزایش عمق میزان اکسیژن دوباره زیاد می شود. سطوح دی اکسید کربن در عمق به بیشترین و در سطح آب به کمترین میزان خود رسیده زیرا در لایه های سطحی جذب این گاز توسط موجودات فتوسنتز کننده بسیار بیشتر از میزان تولید آن به وسیله تنفس می باشد.

 

مواد مغذی

مواد مغذی زیادی در آب دریاها وجود دارد که مقدار کم این مواد برای رشد موجودات دریایی لازم است. فیتوپلانکتون ها که در پایه زنجیره غذایی اقیانوسی قرار دارند، موجوداتی میکروسکوپی و شناور بوده که انرژی مورد نیاز خود را از طریق فتوسنتز بدست می آورند.

فیتوپلانکتون ها به موادی مانند نیترات ها، آهن و فسفات ها به ترتیب برای رشد و تکثیر نیاز دارند. چنانچه منابع این مواد را در اختیار نداشته باشند رشد آنها متوقف خواهد شد و اگر این مواد بیش از حد در محیط وجود داشته باشند باعث تکثیر بیش از حد آنها خواهد شد که در اصطلاح بلوم یا شکوفایی جلبکی گفته می شود. اگر چه بخشی از این مواد مغذی از طریق ورودی رودخانه ها وارد اقیانوس ها می شوند، اما مهمترین منبع مواد مغذی، حاصل چرخه های زیستی پیوسته در اقیانوس هاست.

بدن جانوران پس از مرگ به کف اقیانوس ها انتقال می یابند جایی که اجساد آنها تجزیه شده و مواد مغذی را آزاد می سازند. جریانات آپ ولینگ از کف اقیانوس ها، این مواد مغذی را به سطح آب جایی که فیتو پلانکتون ها قادر به جذب آن باشند انتقال می دهند به این ترتیب این چرخه مجددا آغاز می شود.

دما و شوری

آب اقیانوس ها به صورت یکپارچه در سراسر کره زمین گسترده نشده است بلکه از نظر پارامتر ها مختلف فیزیکی و شیمیایی در مناطق مختلف متفاوت است. مثل دما، شوری، فشار و چگالی. این تفاوت ها در عمق آب یک منطقه و یا در مناطق مختلف جغرافیایی دیده می شود.

دما

به طور قابل توجهی تفاوت دما در سطح آب اقیانوس ها در مناطق حاره ای و غیر حاره ای دیده می شود که انرژی خورشید در طول سال باعث ایجاد این اختلاف دمایی زیاد است. در زیر سطح تا عمق 1000 متری دما به اندازه ۸ تا ۱۰ درجه سانتی گراد کاهش پیدا میکند. در عمق های بیشتر دما باز هم با شدت بسیار بیشتری کاهش پیدا کرده و نزدیک به نقطه انجماد یعنی حدود ۲ درجه سانتی گراد می باشد. البته در عمق های زیاد اختلاف دمایی زیادی بین نواحی مختلف کره زمین وجود نداشته و فقط در عمق های زیاد آبهای قطبی دمای آب به زیر صفر درجه سانتی گراد نیز می رسد.

 

شوری

در حقیقت شوری نشان دهنده میزان نمک در مقدار مشخصی از آب دریا است. این مقدار به کمک اندازه گیری مقدار رسانایی جریان الکتریکی در نمونه ای از آب دریا مشخص می شود که میانگین آن برابر ۳۵ گرم نمک در هر کیلوگرم آب دریاست. میزان شوری در سطح آب دریاها و اقیانوس ها در مناطق مختلف متفاوت است و بستگی زیادی به میزان اضافه شدن و یا برداشت آب به خصوص آب شیرین از آن مناطق دارد.

فاکتور های مثل بارندگی زیاد و ورود آب رودخانه به دریا ها می تواند باعث کاهش شوری و تبخیر آب در نواحی گرم سیر و یا یخ زدن آب در نواحی قطبی می تواند باعث خارج شدن آب شیرین و افزایش میزان شوری آب شود.

جدیدترین مطالب

دیدگاهتان را بنویسید

Set your categories menu in Header builder -> Mobile -> Mobile menu element -> Show/Hide -> Choose menu
شروع به تایپ کنید برای نوشته‌های که به‌دنبال آن هستید.
× چگونه می‌توانم به شما کمک کنم؟